
Từ lâu, đông trùng hạ thảo đã được xem là “thần dược” trong y học cổ truyền nhờ giá trị dinh dưỡng và dược tính vượt trội. Loại nấm đặc biệt này không chỉ gây ấn tượng bởi nguồn gốc hình thành kỳ lạ – vừa là côn trùng, vừa là thực vật – mà còn bởi khả năng hỗ trợ sức khỏe toàn diện, nâng cao sức đề kháng và phục hồi cơ thể. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về nguồn gốc và các dạng đông trùng hạ thảo phổ biến hiện nay.
1. Giới thiệu chung

Đông trùng hạ thảo là một loại nấm ký sinh đặc biệt, phát triển trên ấu trùng sâu bướm.
Vào mùa đông, nấm xâm nhập vào cơ thể sâu non và hút dinh dưỡng từ vật chủ. Đến mùa hạ, nấm phát triển mạnh mẽ, mọc ra khỏi thân sâu, tạo thành một dạng thực vật giống cỏ.
Chính vì sự kết hợp độc đáo này, loài nấm được gọi là “Đông trùng” (vào mùa đông là con trùng) – “Hạ thảo” (vào mùa hạ trở thành cỏ).
Hiện nay, khoa học đã xác định hơn 400 loài đông trùng hạ thảo, trong đó hai loài có giá trị dược liệu cao nhất là:
- Cordyceps sinensis (dạng tự nhiên)
- Cordyceps militaris (dạng nuôi trồng)
2. Cordyceps sinensis – Đông trùng hạ thảo tự nhiên

Cordyceps sinensis thường xuất hiện ở các vùng núi cao Tây Tạng, Nepal, Bhutan… nơi có điều kiện khí hậu đặc biệt.
- Vào mùa đông, ấu trùng sâu bướm vùi mình xuống đất để ngủ đông, tạo cơ hội cho nấm Cordyceps sinensis xâm nhập và ký sinh.
- Đến mùa hè, nấm phát triển, hút toàn bộ chất dinh dưỡng trong cơ thể sâu, khiến phần đầu mọc lên một thân nấm dài giống cây cỏ.
Đây là loại đông trùng hạ thảo hiếm và có giá trị cao nhất, chứa nhiều hoạt chất sinh học quý, được sử dụng lâu đời trong y học cổ truyền phương Đông.
3. Cordyceps militaris – Đông trùng hạ thảo nuôi trồng

Nhờ công nghệ sinh học hiện đại, các nhà khoa học đã nuôi cấy thành công loài Cordyceps militaris trong môi trường nhân tạo, với hàm lượng hoạt chất gần tương đương tự nhiên.
Hiện nay, loại này được chia làm hai nhóm chính:
3.1. Dạng thực phẩmĐược sử dụng để chế biến món ăn như lẩu, canh hầm, chè dưỡng sinh...
- Dễ nuôi, năng suất cao, hình thức đẹp.
- Không yêu cầu đầu tư thiết bị phức tạp.
- Thường được sản xuất nhiều tại Trung Quốc và nhập khẩu vào Việt Nam với giá thành rẻ.
Loại này phù hợp cho ẩm thực, nhưng giá trị dược tính không cao bằng loại dược liệu.
3.2. Dạng dược liệuĐây là loại cao cấp hơn, được sản xuất trong môi trường kiểm soát nghiêm ngặt:
- Phòng nuôi trồng đạt chuẩn, có hệ thống tự động kiểm soát ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm và nguồn nước.
- Quy trình phải đạt chuẩn nghiên cứu, đánh giá, kiểm định chất lượng.
- Nhờ đó, sản phẩm giữ được hàm lượng hoạt chất sinh học quý, ổn định và an toàn khi dùng làm thực phẩm bảo vệ sức khỏe hoặc dược phẩm hỗ trợ.