Có những giọng ca khi vang lên, khán giả chỉ cần nghe một lần là chẳng thể nào quên. NSƯT Thanh Nguyệt chính là một trong những giọng ca ấy — nơi vừa có độ lắng, vừa có chiều sâu cảm xúc, khiến người nghe như bước vào thế giới của thân phận, của nỗi niềm và của kí ức sân khấu.
Khởi đầu giản dị, bước chân vào nghệ thuật
Sinh ra ngày 17 tháng 9 năm 1947 tại vùng đất Bạc Liêu giàu truyền thống đờn ca tài tử, cô bé Nguyễn Thị Thanh Nguyệt sớm bộc lộ năng khiếu đặc biệt với âm nhạc. Giọng ca trầm ấm, dạt dào cảm xúc của bà nhanh chóng được những người am hiểu nghệ thuật phát hiện và nâng đỡ. Từ những bài vọng cổ, lục bát dân gian mộc mạc, Thanh Nguyệt dần được rèn luyện để bước vào con đường cải lương chuyên nghiệp.
Năm 1962, cuộc đời bà sang một trang mới. Sau lần thử giọng định mệnh, Thanh Nguyệt được nhận vào đoàn Hoa Sen – mở đầu cho hành trình nghệ thuật rực rỡ kéo dài hàng thập kỷ. Từ một cô gái tỉnh lẻ với niềm đam mê ca hát, bà đã bước chân lên sân khấu, mang theo khát vọng cống hiến và tình yêu cháy bỏng dành cho cải lương.
Dấu ấn sân khấu và vinh quang nghệ thuật
Rời đoàn Hoa Sen, năm 1964, Thanh Nguyệt gia nhập đoàn Kim Chưởng – nơi tên tuổi bà thật sự tỏa sáng. Chỉ trong thời gian ngắn, bà đã khiến khán giả say mê với những vai diễn để đời như Nhật Thường Dung trong vở Người gọi đò bên sông, Cát Dung trong Mười đêm hương lửa, hay Thất Hồn Nhân trong Quỷ Bão. Giọng ca đầy nội lực cùng lối diễn giàu cảm xúc đã nhanh chóng đưa bà lên hàng đào chánh sáng giá của sân khấu cải lương.
Chỉ một năm sau, năm 1965, Thanh Nguyệt vinh dự nhận Huy chương Vàng Giải Thanh Tâm – phần thưởng cao quý mà bất kỳ nghệ sĩ cải lương nào cũng khao khát. Chiếc huy chương ấy không chỉ là sự công nhận tài năng, mà còn là dấu mốc khẳng định một hành trình nghệ thuật đã bước vào giai đoạn rực rỡ nhất.
Trong suốt những năm tháng tiếp theo, Thanh Nguyệt gắn bó và cộng tác với nhiều đoàn cải lương nổi tiếng: Kim Chung, Thanh Minh, Trung Hiếu, Sài Gòn 1, Trần Hữu Trang…. Ở đâu có bà xuất hiện, ở đó khán giả nồng nhiệt vỗ tay, bởi bà không chỉ mang đến tiếng hát, mà còn thổi vào từng nhân vật một linh hồn sống động.
Không dừng lại ở sân khấu, Thanh Nguyệt còn ghi dấu trong lòng khán giả truyền hình với những vai diễn trong các bộ phim như Vòng xoáy tình yêu, Ký túc xá, Ngã rẽ cuộc đời… Dù đứng trên sàn diễn cải lương hay trước ống kính, bà vẫn luôn giữ trọn sự chân thành trong từng câu thoại, từng ánh mắt, khiến người xem rung động và nhớ mãi.
Tuổi xế chiều nhiều trăn trở
Ở tuổi ngoài 70, NSƯT Thanh Nguyệt vẫn luôn đau đáu với nghề. Bà thường nhắc đến nỗi nhớ sân khấu, nhớ ánh đèn và những tràng vỗ tay của khán giả. Thế nhưng, sức khỏe không còn cho phép bà sống trọn vẹn với đam mê như ngày xưa. Những căn bệnh tuổi già như tim mạch, huyết áp, đôi mắt bị xuất huyết võng mạc khiến thị lực giảm sút, đôi chân giãn tĩnh mạch đi lại khó khăn – tất cả như rào cản vô hình níu bước bà trở lại sân khấu.
Mỗi khi có lời mời biểu diễn, bà vẫn rất muốn góp mặt, nhưng nhiều lần phải nghẹn ngào từ chối. Trong căn nhà nhỏ nơi bà sinh sống, từng bức ảnh cũ, từng kỷ niệm ngày sàn diễn huy hoàng vẫn được bà nâng niu, như cách để sưởi ấm tâm hồn và giữ lại hơi thở của một đời nghệ thuật. Với bà, cải lương không chỉ là nghề, mà là cả thanh xuân, là máu thịt không thể rời xa.
Hạnh phúc giản dị bên người bạn đời
Cuộc đời NSƯT Thanh Nguyệt cũng trải qua nhiều thăng trầm trong hôn nhân. Bà từng kết hôn với soạn giả Mộc Linh và có một người con trai tên Thế Phi, nhưng duyên phận không trọn vẹn. Sau này, bà tìm được bến đỗ bình yên bên nghệ sĩ Quốc Nhĩ – người đồng hành cùng bà trên sân khấu và trong cuộc sống thường ngày. Dù tuổi già mang đến nhiều khó khăn, từ thu nhập ít ỏi đến chi phí thuốc men ngày một tăng, họ vẫn nắm tay nhau vượt qua, dành cho nhau sự sẻ chia và chở che giản dị.
Di sản nghệ thuật và hình ảnh trong lòng công chúng
Với những cống hiến không mệt mỏi, năm 1997 bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú – minh chứng cho tài năng và tâm huyết trọn đời với cải lương. Những vai diễn như bà mẹ mù trong Áo cưới trước cổng chùa, Thị Bình trong Lôi Vũ, hay Cô Ba trong Kiếp chồng chung… vẫn còn in đậm trong ký ức khán giả nhiều thế hệ. Bằng lối diễn chân thật, giàu nội tâm, Thanh Nguyệt đã chạm đến trái tim người xem, để mỗi lần bà bước ra sân khấu hay màn ảnh nhỏ, khán giả đều dành cho bà sự trân trọng và chờ đợi
Thanh Nguyệt – Ngọn lửa sân khấu còn mãi trong lòng khán giả
NSƯT Thanh Nguyệt không chỉ là tên tuổi lừng lẫy của sân khấu cải lương Việt Nam — bà còn là biểu tượng của lòng đam mê, sự hy sinh và tình yêu nghề không bao giờ tắt. Dù hôm nay bà ít xuất hiện trước ánh đèn sân khấu hơn, hình ảnh và giọng ca của bà vẫn vang vọng trong lòng nhiều thế hệ khán giả.
