Trong nhiều năm qua, thủ tục đất đai luôn là "điểm nghẽn" hành chính gây phiền hà nhất cho người dân vì yêu cầu quá nhiều giấy tờ con: Sổ hộ khẩu, giấy xác nhận cư trú, giấy chứng minh tình trạng hôn nhân...
Tuy nhiên, với việc triển khai quyết liệt Đề án 06 (Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư), Chính phủ vừa có chỉ đạo nóng: Yêu cầu các địa phương phải khai thác ngay kho "dữ liệu sạch" về đất đai đã được làm sạch và kết nối với dữ liệu dân cư.
Dưới góc độ chuyên môn, bài viết này sẽ phân tích khái niệm "dữ liệu sạch" là gì và nó mang lại lợi ích thực tế như thế nào cho người dân khi đi làm Sổ đỏ.
"Dữ liệu sạch" về đất đai là gì?
Trong quản lý nhà nước 4.0, "dữ liệu sạch" không chỉ là dữ liệu được đưa lên máy tính. Đối với lĩnh vực đất đai, một dữ liệu được coi là "sạch" khi nó thỏa mãn 2 điều kiện kỹ thuật:
- Đầy đủ và chính xác: Thông tin về thửa đất (tọa độ, diện tích, loại đất) và chủ sử dụng đất phải chính xác, không trùng lặp, không sai lệch so với hồ sơ giấy.
- Đã "khớp" với dữ liệu dân cư: Thông tin của chủ đất (Họ tên, Số CCCD/Định danh cá nhân) trong cơ sở dữ liệu đất đai phải trùng khớp 100% với thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (do bộ Công an quản lý).
Quá trình đối soát này giúp loại bỏ tình trạng một người có nhiều số CMND (hay CCCD) khác nhau đứng tên nhiều sổ đỏ mà hệ thống không nhận diện được, hoặc tình trạng sử dụng giấy tờ giả.
Chỉ đạo của chính phủ: Không được chậm trễ
Theo thông tin từ báo Chính phủ, tổ công tác đề án 06 và bộ Tài nguyên & Môi trường đã yêu cầu các địa phương không được lãng phí tài nguyên dữ liệu.
- Tình trạng: Hiện nay, nhiều địa phương đã hoàn thành việc số hóa và "làm sạch" dữ liệu đất đai (đối sánh xong với dữ liệu dân cư).
- Yêu cầu: Phải đưa dữ liệu này vào khai thác ngay lập tức tại các văn phòng đăng ký đất đai và bộ phận một cửa.
- Mục tiêu: Chấm dứt tình trạng dữ liệu đã có trên hệ thống nhưng cán bộ vẫn yêu cầu dân nộp bản sao giấy tờ, gây lãng phí và bức xúc.
Lợi ích thực tiễn cho người dân
Khi "dữ liệu sạch" được khai thác đồng bộ, người dân sẽ cảm nhận được 3 thay đổi lớn trong trải nghiệm làm thủ tục hành chính:
1. Bỏ hẳn yêu cầu "xác nhận cư trú"
Đây là lợi ích lớn nhất, khi dữ liệu đất đai đã liên thông với dân cư, cán bộ chỉ cần nhập số CCCD là biết ngay chủ đất đang thường trú ở đâu, có thay đổi nơi ở hay không. Người dân không cần chạy về công an phường xin giấy xác nhận cư trú để làm thủ tục sang tên hay thừa kế nữa.
2. Rút ngắn thời gian thẩm định
Trước đây, để kiểm tra một thửa đất có bị ngăn chặn hay chủ đất có vi phạm gì không, cán bộ phải tra cứu thủ công qua sổ sách rất lâu. Với dữ liệu sạch, việc tra cứu diễn ra trong vài giây, giúp rút ngắn thời gian trả kết quả sổ đỏ.
3. Ngăn chặn lừa đảo, giả mạo
Việc đối sánh với dữ liệu dân cư (VNeID) giúp phát hiện ngay lập tức các trường hợp sử dụng CCCD giả để mạo danh chủ đất bán tài sản. Hệ thống sẽ cảnh báo nếu thông tin người đi làm thủ tục không khớp với dữ liệu gốc của bộ công an.
Thách thức và trách nhiệm của địa phương
Dù lợi ích là rất lớn, nhưng để người dân thực sự tin tưởng vào hệ thống này, các địa phương cần giải quyết các thách thức sau:
- Tính bảo mật: Đảm bảo an toàn tuyệt đối thông tin tài sản của người dân trên môi trường mạng.
- Cập nhật thường xuyên: Dữ liệu đất đai biến động hàng ngày (mua bán, tách thửa). Văn phòng đăng ký đất đai phải cập nhật liên tục (cập nhật theo thời gian thực) để dữ liệu luôn "sống" và "sạch".
- Đồng bộ hạ tầng: Tránh tình trạng "trên bảo dưới không nghe" hoặc hạ tầng mạng tại xã/phường quá yếu không truy cập được dữ liệu quốc gia.
Chỉ đạo "khai thác ngay dữ liệu sạch" là một bước đi quyết liệt để hiện thực hóa Luật Đất đai 2024 và Đề án 06. Đối với người dân, điều cần làm lúc này là nhanh chóng cập nhật thông tin chính chủ (làm CCCD gắn chip, đăng ký tài khoản VNeID mức 2) và chuẩn hóa thông tin trên Sổ đỏ nếu có sai lệch, để sẵn sàng thụ hưởng các tiện ích của nền hành chính số hiện đại.
Công ty Cổ phần đo đạc Duy Bình
Website: https://dodac.net
Email: [email protected]
Hotline: 0933 156 979
Địa chỉ: Số 389, đường Nguyễn Đức Thuận, Phường Phú Lợi, Thành phố Hồ Chí Minh
