Tư duy sáng tạo là khả năng đưa ra các giải pháp độc đáo, mới lạ. Còn được gọi là giải quyết vấn đề sáng tạo, tư duy sáng tạo là một kỹ năng mềm có giá trị và có thể tiếp thị được trong nhiều ngành nghề khác nhau. Sau đây là những điều bạn cần biết về tư duy sáng tạo trong công việc và cách sử dụng nó để có được một công việc.
Định nghĩa về tư duy sáng tạo
Tư duy sáng tạo là tất cả về việc phát triển các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề. Những người tư duy sáng tạo không chỉ động não về một số lượng lớn ý tưởng mà còn về nhiều loại ý tưởng khác nhau. Tại nơi làm việc, tư duy sáng tạo rất có giá trị vì các nhà tuyển dụng muốn thuê những nhân viên sáng tạo có thể giúp họ giải quyết các vấn đề của công ty.
Vậy, tư duy sáng tạo tại nơi làm việc trông như thế nào? Đầu tiên, một người sáng tạo sẽ động não về các ý tưởng của mình, sau đó họ sẽ thử nghiệm chúng. Họ xem xét các ý tưởng từ nhiều góc độ và xem xét cách các giải pháp của họ phù hợp với phạm vi công việc mà họ đang làm. Những người tư duy sáng tạo không ngại chấp nhận rủi ro và thử những ý tưởng mới. Trên thực tế, khả năng phát triển, thử nghiệm và triển khai các giải pháp sáng tạo này khiến họ trở thành một tài sản có giá trị đối với hầu hết mọi nơi làm việc.
Tư duy sáng tạo tại nơi làm việc có thể trông giống như:
- Tổ chức một cuộc động não tương tác để thu thập những suy nghĩ ban đầu về một dự án
- Đánh giá một quy trình hiện tại và đưa ra các đề xuất về cách cải thiện quy trình đó
- Nghiên cứu các cách khác để tiếp thị sản phẩm và dẫn đầu các thử nghiệm trên các kênh tiếp thị mới
- Phát triển một cách sáng tạo để tiếp cận các khách hàng tiềm năng
- Xác định một cơ hội duy nhất để quảng bá thương hiệu công ty và phát triển một chiến lược để thực hiện điều đó
- Khám phá một cách mới để đo lường thành công của một sáng kiến sản phẩm và sử dụng các bài học kinh nghiệm để lặp lại phiên bản tiếp theo
- Tìm ra các mô hình trong tăng trưởng doanh thu của công ty và sử dụng xu hướng dữ liệu để lập chiến lược cho một kế hoạch bán hàng mới.
Ví dụ về tư duy sáng tạo
Tư duy sáng tạo bao gồm quá trình giải quyết vấn đề sáng tạo — từ phân tích sự kiện đến động não để làm việc với người khác. Ví dụ về tư duy sáng tạo bao gồm các kỹ năng phân tích, đổi mới và cộng tác.
Kỹ năng phân tích
Kỹ năng phân tích là kỹ năng giải quyết vấn đề giúp bạn phân loại các sự kiện, dữ liệu và thông tin để phát triển các giải pháp hợp lý. Những kỹ năng này hỗ trợ bạn trong giai đoạn đầu của quá trình tư duy sáng tạo khi bạn động não và bắt đầu tạo ra ý tưởng.
Kỹ năng phân tích bao gồm:
- Phân tích dữ liệu
- Nghiên cứu
- Dự báo
- Báo cáo
- Diễn giải
- Giao tiếp
- Đổi mới
Đổi mới là khả năng đưa ra điều gì đó mới mẻ; tuy nhiên, bạn không cần phải phát triển chiếc ô tô bay đầu tiên để trở thành một nhà tư duy sáng tạo. “Điều gì đó mới mẻ” trong công việc có thể có nghĩa là một phương pháp mà bạn chưa từng thử trước đây hoặc thử nghiệm một quy trình không quen thuộc. Những người đổi mới tại nơi làm việc không ngại thoát khỏi truyền thống và khám phá điều gì đó độc đáo, ngay cả khi nó có thể thất bại.
Kỹ năng đổi mới bao gồm:
- Lên kế hoạch
- Động não
- Tưởng tượng
- Tư duy phản biện
- Tham vọng
- Khả năng phục hồi
- Hợp tác
Tư duy sáng tạo không nhất thiết phải diễn ra một mình; bạn có thể có những ý tưởng sáng tạo nhất khi trao đổi công việc với người khác. Kỹ năng hợp tác đảm bảo bạn cân nhắc nhiều góc nhìn và cách suy nghĩ khi phát triển và tinh chỉnh ý tưởng.
Kỹ năng hợp tác bao gồm:
Giao tiếp bằng văn bản và lời nói
Lắng nghe tích cực
Thấu cảm
Phản hồi
Tính bao gồm
Tại sao tư duy sáng tạo lại quan trọng?
Một kỹ năng mềm như tư duy sáng tạo sẽ luôn có giá trị đối với người sử dụng lao động, cho dù bạn đang tìm kiếm một công việc tiếp thị hay cố gắng theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực tài chính. Người sử dụng lao động cần những nhân viên có thể phát triển và thử nghiệm những ý tưởng mới để giúp họ giải quyết các vấn đề phức tạp.
“Nhiều người sử dụng lao động tìm kiếm những ứng viên có tư duy phân tích và sáng tạo, là sự lặp lại của các kỹ năng tư duy sáng tạo”, Alejandra Garcia, quản lý, cựu sinh viên trường đại học và thành công trong sự nghiệp tại Code2College và đối tác phát triển nội dung Forage cho biết. “Do đó, tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề sáng tạo, tư duy đổi mới và kỹ năng phân tích đều có giá trị trong môi trường làm việc hiện tại — những kỹ năng này đặc biệt quan trọng trong môi trường làm việc luôn thay đổi của chúng ta với các công nghệ mới nổi”.
Dữ liệu cũng ủng hộ ý tưởng này. Theo báo cáo Tương lai việc làm năm 2023 của Diễn đàn kinh tế thế giới, tư duy sáng tạo là kỹ năng quan trọng thứ hai đối với người lao động vào năm 2023, chỉ sau kỹ năng phân tích. Các kỹ năng hàng đầu khác bao gồm các kỹ năng mềm như khả năng phục hồi, tính linh hoạt và nhanh nhẹn, động lực và nhận thức về bản thân, sự tò mò và học tập suốt đời.
“Khả năng giải quyết những thách thức mới một cách nhanh chóng có thể mang lại lợi ích cho bất kỳ nơi làm việc nào!” Laura Fontenot, chuyên gia viết sơ yếu lý lịch, ACRW và CPRW, cho biết. “Thế giới công việc hiện tại diễn ra nhanh chóng, bị thúc đẩy bởi kỹ thuật và liên tục thay đổi. Trực giác, sáng tạo, có động lực và khả năng giải quyết vấn đề là chìa khóa”.
Cách đưa các kỹ năng tư duy sáng tạo vào đơn xin việc
Nếu tư duy sáng tạo là một trong những kỹ năng mềm hàng đầu mà các nhà tuyển dụng tìm kiếm, làm thế nào để bạn thể hiện rằng mình có kỹ năng này trong đơn xin việc? Chìa khóa là chứng minh những kỹ năng này thông qua các ví dụ về cách bạn đã sử dụng chúng thay vì chỉ nêu tên chúng.
Trong sơ yếu lý lịch
Mặc dù tư duy sáng tạo là một kỹ năng mà các nhà tuyển dụng có thể tìm kiếm, nhưng bạn không nhất thiết phải viết “tư duy sáng tạo” vào sơ yếu lý lịch để chứng minh rằng bạn có kỹ năng này. Thay vào đó, tốt hơn là chứng minh cách bạn đã sử dụng các kỹ năng tư duy sáng tạo để thúc đẩy kết quả.
Fontenot nói rằng “Hãy nghĩ đến những điểm mạnh nhất về mặt tinh thần của bạn”. “Bạn có phải là người giải quyết vấn đề tuyệt vời không? Bạn có hiểu cách diễn đạt mọi thứ theo cách khác không? Bạn có thể học một kỹ năng mới một cách nhanh chóng không? Những câu hỏi đó có thể giúp bạn tìm ra những từ tuyệt vời cho sơ yếu lý lịch. Hãy cân nhắc thêm những thứ như giải quyết vấn đề, trực giác, cộng tác, học nhanh, có tổ chức hoặc giao tiếp.”
Đăng nhập để xem và tải xuống mẫu sơ yếu lý lịch có thể tùy chỉnh với các ví dụ về cách đưa các kỹ năng tư duy sáng tạo vào:
Cách xây dựng sự sáng tạo
1. Đặt mình vào một chiếc hộp
Tư duy sáng tạo là về “suy nghĩ vượt ra ngoài khuôn khổ”, nhưng việc đặt ra những hạn chế cho cách giải quyết vấn đề của bạn có thể giúp bạn suy nghĩ tự do và sáng tạo hơn. Ví dụ, nếu ai đó bảo bạn nấu bữa tối, bạn có thể gặp khó khăn khi nghĩ ra một bữa ăn mà bạn không phải lúc nào cũng nấu. Tuy nhiên, nếu họ yêu cầu bạn nấu một bữa tối nóng hổi với ba nguyên liệu cụ thể và hai loại gia vị, bạn có nhiều khả năng sẽ nghĩ ra một món ăn độc đáo.
Đặt mình vào một chiếc hộp có thể giúp mở rộng tư duy của bạn, cho dù đó là bằng cách tự nhủ rằng bạn cần đưa ba biểu đồ vào bài thuyết trình của mình hay tự đặt ra số lượng từ nghiêm ngặt cho một bài viết.
2. Thay đổi thói quen của bạn
Thói quen có thể là một công cụ thúc đẩy năng suất tuyệt vời, nhưng nó cũng có thể cản trở sự sáng tạo của bạn. Vì vậy, hãy thay đổi thói quen của bạn cho một dự án, một ngày hoặc thậm chí là một giờ. Điều này có thể là một điều nhỏ nhặt như nơi bạn ngồi khi làm việc hoặc một điều lớn lao như quy trình tiếp cận các dự án của bạn. Thách thức bản thân làm điều gì đó khác biệt sẽ giúp bạn tìm ra những cách sáng tạo để thích nghi với môi trường mới.
3. Thách thức những gì đang hiệu quả
Hãy nghĩ về cách bạn có thể mở rộng hoặc cải thiện quy trình hiện tại. Bạn sẽ làm gì nếu có nhiều nguồn lực hơn, cho dù đó là thời gian, tiền bạc hay một chuyên gia khác? Bạn sẽ làm gì nếu có ít nguồn lực hơn? Nếu dự án này diễn ra vào thời điểm khác trong năm? Nếu đối tượng mục tiêu khác? Việc tưởng tượng những kịch bản tiềm năng khác nhau này sẽ buộc bạn phải giải quyết vấn đề và điều chỉnh cho nhiều hoàn cảnh khác nhau (rất có thể xảy ra!).
4. Tìm cảm hứng
Tư duy sáng tạo không diễn ra trong bong bóng. Điều quan trọng là phải hỏi ý kiến và ý tưởng của người khác. Những người có tư duy sáng tạo xem xét nhiều góc nhìn và tò mò về cách người khác suy nghĩ. Hãy hỏi đồng nghiệp của bạn về quy trình làm việc của họ, cho dù đó là cách họ nghiên cứu để cung cấp cho khách hàng hay cách họ tiếp cận để gặp gỡ người mua bên ngoài.
5. Yêu cầu phản hồi
Cách tốt nhất để cải thiện một kỹ năng là nhận phản hồi từ người khác về cách bạn sử dụng kỹ năng đó — và bạn không cần phải thiết lập một buổi phản hồi chính thức để làm như vậy. Thay vào đó, hãy đặt câu hỏi khi bạn làm việc với người khác về công việc của mình. Hãy giữ những câu hỏi này ở dạng mở và dẫn dắt bằng sự tò mò thay vì tìm kiếm một câu trả lời cụ thể. Họ nghĩ gì về cách bạn dẫn dắt cuộc động não? Họ sẽ làm gì khác đi? Điều gì khiến họ ấn tượng về sản phẩm cuối cùng? Hãy giữ một tâm trí cởi mở và nhớ đừng coi phản hồi là chuyện cá nhân. Đây là cơ hội để phát triển và việc phát triển những kỹ năng đó có thể giúp bạn có được công việc tiếp theo!
