Trong thời đại công nghệ bùng nổ, trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần trở thành trợ thủ đắc lực trong mọi lĩnh vực – từ học tập, làm việc đến sáng tạo nội dung. Một trong những công cụ nổi bật nhất hiện nay chính là ChatGPT – chatbot AI thông minh đến từ OpenAI, được hàng triệu người trên thế giới sử dụng mỗi ngày.
Nhưng ChatGPT thực chất là gì? Có thể làm được những gì? Và bạn nên bắt đầu từ đâu nếu là người mới?
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từ A đến Z về ChatGPT: từ cách hoạt động, cách sử dụng đến những lưu ý quan trọng – tất cả đều được trình bày rõ ràng, dễ hiểu dành cho người mới bắt đầu.
ChatGPT là gì?
ChatGPT là một trí tuệ nhân tạo (AI) được phát triển bởi OpenAI, dựa trên mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model – LLM) có tên là GPT (Generative Pre-trained Transformer). Đây là một công cụ giao tiếp dạng trò chuyện (chatbot) có khả năng hiểu và phản hồi bằng văn bản tự nhiên như con người.
Và tên gọi ChatGPT = “Chat” (trò chuyện) + “GPT” (mô hình ngôn ngữ của AI).
Phiên bản phổ biến hiện nay là GPT-4, ra mắt vào năm 2023. ChatGPT có thể thực hiện các tác vụ như:
Trả lời câu hỏi
Viết nội dung (email, bài viết, tiểu luận…)
Dịch thuật
Lập trình
Tạo ý tưởng, phân tích, lập kế hoạch
Giải thích kiến thức chuyên môn
Trợ lý học tập, viết CV, làm slide, v.v.
Ai là người tạo ra ChatGPT?
ChatGPT được tạo ra bởi OpenAI, một công ty nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI) có trụ sở tại San Francisco, Hoa Kỳ. OpenAI được thành lập vào tháng 12 năm 2015 bởi một nhóm các doanh nhân và nhà khoa học, trong đó có Elon Musk, Sam Altman, Greg Brockman, Ilya Sutskever, John Schulman, và Wojciech Zaremba.
Hiện nay, Sam Altman là CEO của OpenAI. ChatGPT là sản phẩm ứng dụng dựa trên mô hình ngôn ngữ GPT (Generative Pre-trained Transformer), mà phiên bản đầu tiên được phát hành vào năm 2018. Phiên bản ChatGPT hiện nay đang dựa trên các phiên bản nâng cao như GPT-4.
ChatGPT hoạt động như thế nào?
ChatGPT hoạt động dựa trên công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), cụ thể là mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model) được huấn luyện bởi OpenAI. Dưới đây là cách nó hoạt động một cách đơn giản:
Huấn luyện trên dữ liệu lớn: Được đào tạo từ hàng tỷ văn bản trên internet như sách, báo, website, mã lập trình,...
Dự đoán từ tiếp theo: Phản hồi bằng cách dự đoán từ/câu tiếp theo hợp lý dựa trên nội dung đã nhập.
Giao tiếp nhiều lượt: Ghi nhớ nội dung cuộc trò chuyện trong phiên hiện tại để trả lời theo ngữ cảnh.
Không có ý thức: Không hiểu như con người, không có cảm xúc hay suy nghĩ riêng – chỉ mô phỏng ngôn ngữ.
Ứng dụng đa dạng: Trả lời câu hỏi, viết nội dung, lập trình, dịch thuật, trợ lý học tập và công việc.
Các phiên bản chính của ChatGPT
Cho đến thời điểm hiện tại, ChatGPT có các phiên bản sau:
| Phiên bản | Ra mắt | Điểm nổi bật |
|---|---|---|
| GPT-3 | 2020 | Mô hình mạnh, khả năng tạo văn bản ấn tượng |
| ChatGPT 3.5 | 2022 | Phiên bản miễn phí phổ biến đầu tiên |
| GPT-4 | 2023 | Nâng cấp lớn, hiểu tốt hơn, chính xác hơn |
| GPT-4-turbo | 2023 cuối | Rẻ hơn và nhanh hơn GPT-4, dùng trong ChatGPT Plus |
| GPT với “Memory” | 2024 | Ghi nhớ người dùng để cá nhân hóa phản hồi |
ChatGPT có thể làm gì?
ChatGPT có thể hỗ trợ bạn trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể. Dưới đây là một số nhóm khả năng chính:
Tìm kiếm & Tóm tắt thông tin
Tóm tắt văn bản, tài liệu, báo cáo, sách.
Tìm và tổng hợp thông tin về sự kiện, công nghệ, lịch sử, luật pháp, v.v.
Giải thích các khái niệm phức tạp một cách dễ hiểu.
Viết nội dung
Viết bài blog, thư từ, email chuyên nghiệp, quảng cáo, mô tả sản phẩm.
Hỗ trợ viết luận, đề tài nghiên cứu, báo cáo, tiểu luận.
Sáng tác thơ, truyện ngắn, kịch bản, bài hát, lời chúc, caption mạng xã hội.
Giải toán & lập trình
Giải bài toán từ đơn giản đến nâng cao (đại số, hình học, xác suất, v.v.).
Hỗ trợ lập trình (Python, JavaScript, HTML/CSS, C++, v.v.).
Giải thích và gỡ lỗi mã nguồn, viết thuật toán, thiết kế hệ thống phần mềm.
Học ngôn ngữ & Dịch thuật
Dịch song ngữ Anh – Việt và nhiều ngôn ngữ khác.
Sửa lỗi ngữ pháp, diễn đạt lại câu cho mượt hơn.
Gợi ý học ngữ pháp, từ vựng, luyện viết và nói.
Phân tích dữ liệu & hỗ trợ công việc
Tạo báo cáo, biểu đồ, bảng Excel.
Viết CV, thư xin việc, chuẩn bị phỏng vấn.
Gợi ý ý tưởng khởi nghiệp, kế hoạch kinh doanh, chiến lược marketing.
Hỗ trợ sáng tạo & thiết kế
Gợi ý ý tưởng thiết kế, kịch bản, game, ứng dụng.
Tạo hình ảnh minh họa, chỉnh sửa ảnh (nếu bạn cung cấp hình).
Phát triển nội dung thương hiệu, chiến lược truyền thông.
Tùy chỉnh & tự động hóa
Tạo chatbot, hướng dẫn xây dựng phần mềm tự động.
Viết tài liệu hướng dẫn sử dụng, quy trình làm việc.
Hướng dẫn cách sử dụng ChatGPT (cơ bản)
BƯỚC 1: Truy cập trang web https://chat.openai.com
BƯỚC 2: Đăng ký/Đăng nhập bằng email hoặc tài khoản Google/Microsoft
BƯỚC 3: Chọn phiên bản
Miễn phí: Dùng GPT-3.5
Trả phí (Plus - $20/tháng): Dùng GPT-4-turbo, có thêm tính năng nâng cao
BƯỚC 4: Giao tiếp bằng tiếng Việt hoặc tiếng Anh đều được
BƯỚC 5: Nhập câu hỏi hoặc yêu cầu vào ô chat, nhấn gửi và ChatGPT sẽ trả lời ngay
Ưu điểm của ChatGPT là gì?
Dưới đây là các ưu điểm nổi bật của ChatGPT giúp nó trở thành công cụ hỗ trợ đắc lực trong học tập, công việc và cuộc sống:
Hiểu và phản hồi nhanh chóng, linh hoạt
Giao tiếp tự nhiên như trò chuyện với người thật.
- Giao tiếp tự nhiên như trò chuyện với người thật. Có thể xử lý nhiều yêu cầu khác nhau: hỏi – đáp, viết – sửa văn bản, lập trình, dịch thuật, v.v.
Kiến thức rộng, đa lĩnh vực
Bao phủ nhiều chủ đề: khoa học, công nghệ, lịch sử, kinh tế, ngôn ngữ, tâm lý học, giáo dục,...
- Có thể giải thích từ cơ bản đến chuyên sâu theo nhu cầu người dùng.
Tùy chỉnh phong cách & mục tiêu
Viết nội dung theo giọng văn bạn muốn (trang trọng, thân mật, sáng tạo...).
- Phù hợp cho cả học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng, doanh nhân, kỹ sư...
Luôn sẵn sàng 24/7
Không giới hạn thời gian, không cần đặt lịch hẹn.
- Có thể truy cập trên điện thoại, máy tính bất kỳ lúc nào.
Hỗ trợ đa ngôn ngữ
Giao tiếp tốt bằng tiếng Việt, tiếng Anh và nhiều ngôn ngữ khác.
- Dịch thuật, luyện viết, kiểm tra ngữ pháp rất hiệu quả.
Tiết kiệm thời gian & chi phí
Giúp bạn hoàn thành nhanh các tác vụ như viết email, báo cáo, soạn giáo án, kế hoạch truyền thông,...
- Thay thế nhiều công cụ đơn lẻ bằng một nền tảng duy nhất.
Hạn chế cần lưu ý khi sử dụng ChatGPT
Khi sử dụng ChatGPT, bạn nên lưu ý một số hạn chế quan trọng dưới đây để tránh hiểu lầm hoặc sử dụng sai mục đích:
Có thể trả lời sai hoặc không chính xác
ChatGPT đôi khi “tự tin trả lời sai” dù câu cú trôi chảy.
Thông tin có thể lỗi thời nếu không được cập nhật theo thời gian thực (trừ khi bạn dùng phiên bản có truy cập web).
Không nên dùng ChatGPT như nguồn tin duy nhất cho các quyết định quan trọng (luật pháp, y tế, tài chính…).
Không có nhận thức thực tế hoặc cảm xúc
ChatGPT không có kinh nghiệm sống, cảm xúc thật, hoặc ý thức đạo đức – chỉ mô phỏng hội thoại dựa trên dữ liệu đã học.
Không thể "hiểu" bối cảnh xã hội theo cách con người làm.
Giới hạn về dữ liệu cá nhân và riêng tư
Không nên chia sẻ thông tin cá nhân, tài khoản, mật khẩu, hoặc dữ liệu nhạy cảm.
Mặc dù OpenAI có chính sách bảo mật, nhưng người dùng vẫn nên tự bảo vệ quyền riêng tư của mình.
Không thay thế hoàn toàn con người
ChatGPT hỗ trợ nhanh nhưng không thể thay thế hoàn toàn giáo viên, bác sĩ, luật sư, nhà quản lý,...
Cần có sự giám sát và đánh giá của con người trong các tình huống quan trọng.
Hạn chế trong suy luận phức tạp hoặc sáng tạo thực sự
ChatGPT có thể tạo nội dung sáng tạo, nhưng vẫn dựa vào mô hình xác suất từ dữ liệu có sẵn — không có khả năng "sáng tạo nguyên bản" như con người.
Suy luận logic nhiều bước có thể sai sót nếu quá phức tạp.
Một số công cụ liên quan đến ChatGPT
Dưới đây là một số công cụ liên quan đến ChatGPT giúp mở rộng khả năng sử dụng:
ChatGPT App (iOS, Android): Dùng thuận tiện trên điện thoại
Copilot của Microsoft: ChatGPT tích hợp vào Word, Excel, Edge, Teams
API ChatGPT: Dành cho lập trình viên tích hợp vào ứng dụng
Plugins, DALL·E, Code Interpreter, Browse Web: Chức năng nâng cao (chỉ có ở gói Plus)
ChatGPT phù hợp với những đối tượng nào?
ChatGPT phù hợp với nhiều nhóm người dùng, từ cá nhân đến tổ chức, cụ thể:
Học sinh – sinh viên
Người đi làm văn phòng
Lập trình viên
Nhà sáng tạo nội dung
Giáo viên – nhà đào tạo
Doanh nhân – startup
Người học ngoại ngữ
ChatGPT là một công cụ mạnh mẽ, linh hoạt và dễ tiếp cận với rất nhiều ứng dụng trong đời sống, học tập và công việc. Dù còn một số hạn chế, nếu biết cách sử dụng đúng, bạn sẽ biến ChatGPT thành một trợ lý ảo đáng tin cậy giúp nâng cao năng suất và sáng tạo vượt trội.
Mai Văn Lượng |
1 ngày
Trương Mạnh Tuấn |
05/04/2024 17:58
Trương Mạnh Tuấn |
02/03/2024 10:14
Đào tạo EDUZ |
29/08/2023 09:30
Đào tạo EDUZ |
29/08/2023 09:23
Đào tạo EDUZ |
28/08/2023 17:49
Đào tạo EDUZ |
28/08/2023 16:03
Đào tạo EDUZ |
12/08/2023 15:47
Mai Văn Lượng |
1 ngày
Đào tạo EDUZ |
28/08/2023 17:49
Đào tạo EDUZ |
28/08/2023 16:03
Mai Văn Lượng |
07/07/2023 18:00
Mai Văn Lượng |
07/07/2023 17:17
.png)
Đào tạo EDUZ |
01/07/2023 20:45
