
Tiểu sử chi tiết
Hồ Hữu Tường sinh ngày 8 tháng 5 1910 và qua đời ngày 26 tháng 6 1980 tại Sài Gòn.
Quê quán và gia đìnhÔng quê gốc làng Thường Thạnh, quận Cái Răng, tỉnh Cần Thơ, con trai ông Hồ Văn Sây và bà Võ Thị Nữ, cháu nội cụ Hồ Văn Điểu. Gia đình ông nổi tiếng khoa bảng và có truyền thống yêu nước ở miền Tây Nam Bộ.
Quá trình học tập và hình thành tư tưởngNăm 1926, Hồ Hữu Tường sang Pháp du học tại Đại học Marseille, sau đó nạp luận án Cao học Toán tại Đại học Lyon. Tại Pháp, ông kết giao với các chí sĩ yêu nước lưu vong như Nguyễn Thế Truyền, Phan Văn Hùm, Tạ Thu Thâu và gia nhập Đệ Tứ Quốc tế. Những năm này định hình quan điểm chính trị và tư tưởng xã hội của ông, gắn bó chặt chẽ giữa văn chương và lý luận cách mạng.
Các hoạt động văn hóa, báo chí tiêu biểuNgược về Sài Gòn năm 1948, Hồ Hữu Tường hợp tác với báo Sài Gòn Mới, Tiếng nói Dân tộc, Đuốc Nhà Nam, Tin Sáng, Điện Tín. Ông cũng là Phó Viện trưởng Viện Đại học Vạn Hạnh (1965) và tham gia tuần báo Hòa đồng Tôn giáo. Trong tù đày (1931–1945), ông sáng tác tiểu thuyết châm biếm “Phi Lạc…” và duy trì “Báo miệng” để truyền bá tư tưởng cách mạng.
Sự nghiệp văn chương và báo chí
Phi Lạc sang Tàu (1948) và Phi Lạc đại náo Hoa Kỳ: truyện châm biếm chính trị, phác họa nhân sinh quan và giễu nhại xã hội Mỹ.
Ngàn Năm Một Thuở, Diễm Hồng xuất giá, Thu Hương và Chị Tập: tiểu thuyết lịch sử – chính trị.
Chính trị – Kinh tế – Triết học: “Xã hội học nhập môn”, “Tương lai kinh tế Việt-nam”, “Phong kiến là gì?”….
Sách thiếu nhi: “Phép nói và viết hỏi ngã” (1950), “Em học tiếng mẹ” (1950), “Em tập đọc” (1951).
Hồ Hữu Tường kết hợp lối văn hài hước, châm biếm với phân tích sâu sắc về chính trị, xã hội và tư tưởng. Ông khai thác đề tài dân tộc, bình đẳng, tự do và phê phán tư bản độc đoán, đồng thời cổ vũ vai trò của trí thức và báo chí trong đổi mới xã hội.
Vai trò trong báo chí miền Nam trước 1975Ông làm chủ nhiệm tờ Tiền Quân bí mật (1930), biên tập viên Công Luận, Đồng Nai, Trường trực Cách mạng và Le Militant . Sau 1954, ông là cây bút chủ lực của Tiếng nói Dân tộc, Sài Gòn Mới, Tin Sáng, 41 năm làm báo.
Quan điểm chính trị và xã hội qua tác phẩmÔng theo xu hướng Trotsky, ủng hộ tự do ngôn luận, lên án chủ nghĩa Stalin, đồng thời vận động con đường Trung lập cho Việt Nam .
Hoạt động xã hội
Thành viên sáng lập Tân Việt Cách mạng Đảng và Đông Dương Cộng sản Đảng (1930).
Hội viên Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925) và các tổ chức quốc tế .
Ông tổ chức các buổi hội thảo chính trị, đào tạo báo chí cho thanh niên và xuất bản sách giáo dục, cổ vũ tinh thần dấn thân của giới trí thức.
Tinh thần kiên trungBị Pháp bắt giam năm 1947 tại Hải Dương, trải 14 năm tù đày ở Sài Gòn, Buôn Ma Thuột và Kon Tum nhưng không ngừng viết và truyền bá tư tưởng tiến b.
Ảnh hưởng và di sản
Hồ Hữu Tường được đánh giá là “cây đại thụ” của nền báo chí và văn học miền Nam trước 1975, người tiên phong kết hợp văn chương với chính trị .
Sự ghi nhận của giới nghiên cứu và công chúngNhiều hội thảo và sách nghiên cứu văn học – báo chí đã phân tích tác phẩm và phong cách của ông; tên ông được đặt cho đường phố, trường học và giải thưởng báo chí.
Hình tượng trong tài liệu văn học và lịch sửÔng xuất hiện trong hồi ký “41 năm làm báo”, các cuốn khảo cứu báo chí và tiểu thuyết lịch sử, trở thành biểu tượng cho sự trung thực, độc lập và tinh thần phản biện.