Mỗi luồng có cấu trúc chương trình, chuẩn đầu ra, đội ngũ giảng viên và hướng phát triển khác nhau, nhưng có cơ chế liên thông mềm mại.
Nội dung giáo dục
Ba thập niên qua, giáo dục đại học Việt Nam đã mở rộng nhanh chóng về quy mô, tạo điều kiện cho hàng triệu người học tiếp cận tri thức ở bậc cao hơn. Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng số lượng cơ sở đào tạo và người học, hệ thống đại học nước ta đang đối diện một nghịch lý nghiêm trọng: phân tầng học thuật – nghề nghiệp chưa được xác lập rõ ràng, khiến cho mọi loại trường, dù năng lực nghiên cứu hay thực hành khác biệt, đều theo đuổi cùng một hướng – cấp bằng cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ. Hệ quả là nguồn nhân lực đào tạo ra mất cân đối sâu sắc: thừa người có bằng cấp hàn lâm, thiếu lực lượng kỹ thuật, nghiệp vụ, ứng dụng – những tầng nhân lực trực tiếp vận hành nền kinh tế.
Thực trạng ấy cho thấy một yêu cầu cấp bách: xác lập lại cơ cấu hợp lý giữa hai luồng trong giáo dục đại học – học thuật (academic) và nghề nghiệp (professional/vocational). Đây không chỉ là một vấn đề tổ chức hệ thống giáo dục, mà còn là vấn đề chiến lược phát triển quốc gia, bởi cơ cấu nhân lực là nhân tố quyết định năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế.
Nhiều quốc gia phát triển đều đã giải quyết triệt để bài toán này. Đức, Pháp, Hà Lan, Nhật Bản hay Hàn Quốc đều tổ chức giáo dục đại học theo hai luồng song hành, có sự phân công chức năng rõ ràng: luồng học thuật hướng tới nghiên cứu và sáng tạo tri thức mới; luồng nghề nghiệp tập trung vào ứng dụng và triển khai tri thức vào sản xuất – dịch vụ. Mỗi luồng có cấu trúc chương trình, chuẩn đầu ra, đội ngũ giảng viên và hướng phát triển khác nhau, nhưng có cơ chế liên thông mềm mại, cho phép người học chuyển đổi khi đạt chuẩn năng lực phù hợp. Cơ cấu nhân lực quốc gia vì thế được duy trì cân bằng và năng động.
Trong khi đó, ở Việt Nam, do tâm lý bằng cấp, sự lẫn lộn giữa giá trị học thuật và nghề nghiệp, cùng sự thiếu vắng một khung pháp lý phân tầng rõ ràng, hệ thống đại học đang bị “đồng hóa ngược”: mọi trường đều hướng tới hình mẫu đại học nghiên cứu, bất kể năng lực và nhu cầu xã hội. Tình trạng này không chỉ làm mất hiệu lực của mô hình đại học nghề nghiệp, mà còn khiến chính các trường nghiên cứu thực thụ bị pha loãng chức năng học thuật.
Bài viết này, Tiến sĩ Lê Viết Khuyến – Phó Chủ tịch Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam phân tích bản chất và khác biệt giữa hai luồng giáo dục đại học; đánh giá thực trạng lẫn hệ quả của sự nhầm lẫn hiện nay ở Việt Nam; từ đó đề xuất định hướng tái cấu trúc hệ thống đại học trên nền tảng cơ cấu nhân lực hợp lý – coi đó là điều kiện tiên quyết để phát triển bền vững.
Nguồn trích dẫn
Nguồn: Giáo dục Việt Nam
Cre: Tiến sĩ Lê Viết Khuyến
Xem bài viết chi tiết tại đường link dưới
Khởi Đầu Nghề Nghiệp |
khoảng 1 giờ trước
Khởi Đầu Nghề Nghiệp |
2 giờ
Khởi Đầu Nghề Nghiệp |
3 giờ
Chuyển Động Nghề Nghiệp |
3 giờ
Chuyển Động Nghề Nghiệp |
3 giờ
Chuyển Động Nghề Nghiệp |
4 giờ
Chuyển Động Nghề Nghiệp |
4 giờ
Khởi Đầu Nghề Nghiệp |
4 giờ
