Giới thiệu tỉnh Tuyên Quang
Tỉnh Tuyên Quang là tỉnh miền núi thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam, giáp các tỉnh Hà Giang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Yên Bái, Vĩnh Phúc và Phú Thọ, cách Hà Nội khoảng 135km. Tỉnh có lịch sử cách mạng hào hùng, từng là Thủ đô Khu giải phóng, nơi Tân Trào gắn liền với Trung ương Đảng và Bác Hồ lãnh đạo Cách mạng tháng Tám thành công.
Tuyên Quang ngày nay là điểm đến thu hút du khách với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, cùng các di tích lịch sử cách mạng như Tân Trào, Lán Nà Nưa, và lễ hội đường phố Thành Tuyên nổi tiếng. Tỉnh có 7 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 1 thành phố (Thành phố Tuyên Quang) và 6 huyện (Yên Sơn, Sơn Dương, Chiêm Hóa, Hàm Yên, Na Hang và Lâm Bình).
Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Tuyên Quang có:
- Diện tích: 13.796 km², xếp thứ 7
- Dân số: 1.865.270 người, xếp thứ 24
Lịch sử hình thành và phát triển
Tuyên Quang là vùng đất cổ, có tên gọi từ thời Trần. Tên gọi "Tuyên Quang" mang nghĩa như sau: "Tuyên" nghĩa là lan tỏa và mở rộng; "Quang" nghĩa là ánh sáng; "Tuyên Quang" có ý nghĩa là "nơi ánh sáng được lan tỏa & mở rộng". Đến thời nhà Lê, năm 1469, vua Lê Thánh Tông đổi tên thành thừa tuyên Tuyên Quang. Đây là một trong những tỉnh có đóng góp to lớn vào lịch sử cách mạng Việt Nam.
- 1945: Khu vực Tân Trào (nay thuộc huyện Sơn Dương) được Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn làm thủ đô kháng chiến. Tại đây đã diễn ra Quốc dân Đại hội Tân Trào vào ngày 16 và 17 tháng 8 năm 1945, thông qua lệnh Tổng khởi nghĩa.
- 1954: Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, Tuyên Quang trở thành một trong những tỉnh đầu tiên xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc.
Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 12 tháng 6 năm 2025). Theo đó, sáp nhập tỉnh Hà Giang vào tỉnh Tuyên Quang.
Điều kiện tự nhiên và khí hậu
Tuyên Quang sở hữu một địa hình phức tạp và đa dạng, bị chia cắt mạnh bởi nhiều dãy núi và hệ thống sông suối, đặc biệt là ở khu vực phía bắc. Địa hình này dần thấp hơn và ít bị chia cắt hơn khi xuống phía nam, với sự xuất hiện của nhiều đồi và thung lũng dọc theo các con sông.Tỉnh được chia thành ba vùng địa hình chính:
- Vùng núi phía Bắc: Bao gồm các huyện Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên và phía bắc huyện Yên Sơn. Vùng này có độ cao phổ biến từ 200 đến 600 mét, với độ dốc trung bình khoảng 25°.
- Vùng đồi núi giữa tỉnh: Nằm ở phía nam huyện Yên Sơn, thành phố Tuyên Quang và phía bắc huyện Sơn Dương. Độ cao trung bình của vùng này dưới 500 mét và độ dốc thấp hơn 25°, thấp dần từ bắc xuống nam.
- Vùng đồi núi phía Nam: Khu vực này thuộc phía nam huyện Sơn Dương, mang đặc điểm của vùng trung du, với địa hình thấp và ít dốc hơn so với hai vùng trên.
Khí hậu Tuyên Quang mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của luồng gió từ lục địa Bắc Á. Khí hậu được phân hóa thành bốn mùa rõ rệt: xuân, hạ, thu, và đông.
- Đặc điểm mùa: Mùa đông thường lạnh và khô, trong khi mùa hè nóng ẩm và có lượng mưa lớn.
- Nhiệt độ: Nhiệt độ trung bình hàng năm dao động từ 22°C đến 25°C. Tháng có nhiệt độ cao nhất thường đạt 33°C - 35°C, còn tháng lạnh nhất (tháng 11 và 12 âm lịch) có thể xuống tới 12°C - 13°C, gây ra hiện tượng sương muối.
- Lượng mưa: Lượng mưa trung bình hàng năm khá cao, từ 500 đến 2.300 mm, với độ ẩm bình quân năm đạt 82%.
Do sự chia cắt của địa hình, Tuyên Quang có hai tiểu vùng khí hậu rõ rệt, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển đa dạng các loại hình sản xuất nông nghiệp và lâm nghiệp.
Kinh tế và xã hội
Nền kinh tế Tuyên Quang mang đặc trưng của một tỉnh miền núi, tập trung chủ yếu vào nông - lâm nghiệp. Trong những năm gần đây, tỉnh đã có những bước tiến đáng kể trong việc cải thiện môi trường đầu tư, nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Điều này được thể hiện qua Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2011, khi Tuyên Quang xếp thứ 56/63 tỉnh, thành phố.
- Nông nghiệp là trụ cột của nền kinh tế, với các cây trồng chủ lực gồm:
- Cây lương thực: Lúa, ngô, sắn và khoai lang là những cây trồng chính, đảm bảo an ninh lương thực cho người dân.
- Cây công nghiệp: Chè là sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng của Tuyên Quang, được chế biến tại các nhà máy lớn như nhà máy chè Tuyên Quang, Tháng Mười và Tân Trào. Ngoài ra, tinh dầu sả, lạc và đậu cũng là những sản phẩm quan trọng.
- Cây ăn quả: Tuyên Quang là vựa cây ăn quả lớn với các sản phẩm như cam, quýt, nhãn, vải và chanh, trong đó cam sành Hàm Yên đã trở thành thương hiệu nông sản quốc gia.
- Chăn nuôi: Các loại vật nuôi chủ yếu là trâu, bò, lợn, dê và gia cầm, đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế nông hộ.
- Công nghiệp của Tuyên Quang tập trung vào lĩnh vực khai khoáng và năng lượng. Tỉnh có nhiều mỏ khoáng sản như quặng kẽm, mangan, thiếc và ăntimoan. Ngành công nghiệp chế biến cũng đang phát triển với các nhà máy sản xuất giấy, bột giấy, xi măng và vôi. Đặc biệt, Tuyên Quang nổi bật với tiềm năng thủy điện lớn, có hai nhà máy thủy điện quan trọng:
- Nhà máy thủy điện Tuyên Quang: Có công suất thiết kế 342 MW, chính thức đi vào hoạt động từ tháng 1 năm 2008.
- Nhà máy thủy điện Chiêm Hóa: Với công suất 48 MW, hoàn thành vào tháng 3 năm 2013, góp phần đáng kể vào nguồn cung năng lượng của khu vực.
Tuyên Quang là một tỉnh đa dân tộc, có dân số và mật độ dân số khá khiêm tốn so với nhiều tỉnh thành khác. Theo số liệu thống kê năm 2023, tỉnh có dân số thường trú là 812.215 người, với mật độ dân số khoảng 138 người/km².
Dân cư Tuyên Quang có sự phân bố rõ rệt giữa thành thị và nông thôn. Cụ thể, dân số thành thị chỉ chiếm khoảng 14,96%, trong khi dân số nông thôn chiếm tới 85,04%. Điều này cho thấy Tuyên Quang vẫn là một tỉnh có đặc điểm xã hội nông nghiệp điển hình.
Về mặt tôn giáo, Tuyên Quang là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng tôn giáo khác nhau. Theo số liệu năm 2019, toàn tỉnh có 42.761 người theo các tôn giáo khác nhau, trong đó:
- Công giáo có số lượng tín đồ đông nhất với 626 người.
- Tin Lành đứng thứ hai với 996 người.
- Phật giáo có 116 tín đồ.
Các tôn giáo khác như Hồi giáo, Phật giáo Hòa Hảo và Cao Đài cũng có mặt nhưng với số lượng rất ít. Sự đa dạng về dân tộc và tôn giáo tạo nên một bức tranh văn hóa độc đáo và phong phú cho Tuyên Quang.
Văn hóa và du lịch
Tuyên Quang là nơi sinh sống của hơn 22 dân tộc, trong đó đông đảo nhất là người Kinh, Tày, Dao, Mông, Sán Chay, với những nét văn hóa đặc trưng riêng như:
Văn hóa tâm linh
Tuyên Quang được biết đến là một trong những trung tâm của Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt. Hệ thống Đền Hạ, Đền Thượng, Đền Ỷ La tạo thành một quần thể tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo tín đồ và du khách thập phương.
Lễ hội truyền thống
- Lễ hội Thành Tuyên: Là lễ hội nổi tiếng nhất, được tổ chức vào dịp Rằm tháng Tám hàng năm. Điểm nhấn của lễ hội là cuộc diễu hành của hàng trăm mô hình đèn lồng khổng lồ, do người dân tự làm theo các chủ đề truyện cổ tích, lịch sử... mang đến không khí sôi động, độc đáo chưa từng có ở bất kỳ nơi nào khác.
- Lễ hội Lồng Tồng: Của dân tộc Tày, là lễ hội xuống đồng cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
- Lễ hội Rước nước Đền Hạ: Diễn ra vào tháng Giêng âm lịch, thể hiện tín ngưỡng cầu mưa, cầu an của người dân.
Nghệ thuật truyền thống
Các làn điệu dân ca như hát Then, hát Cọi của dân tộc Tày, hát Páo dung của người Dao, hay nghệ thuật nhảy múa, diễn xướng của người Pà Thẻn tạo nên sự phong phú cho đời sống văn hóa Tuyên Quang.
Du lịch
Tuyên Quang có tiềm năng lớn về du lịch, kết hợp giữa du lịch lịch sử, du lịch sinh thái và du lịch văn hóa.
Du lịch lịch sử - văn hóa:
- Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào: Được mệnh danh là "Thủ đô của Khu giải phóng", nơi đây lưu giữ nhiều di tích lịch sử quan trọng:
- Cây đa Tân Trào: Nơi Tổng Bí thư Trường Chinh đọc lời hiệu triệu Tổng khởi nghĩa vào năm 1945.
- Đình Hồng Thái: Nơi tổ chức mít tinh tuyên thệ trước khi quân đội tiến về Hà Nội.
- Lán Nà Nưa: Nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở và làm việc từ tháng 5 đến tháng 8 năm 1945.
Du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng:
- Quần thể du lịch sinh thái Na Hang - Lâm Bình: Được ví như "Hạ Long trên cạn" của Đông Bắc Bộ. Hồ thủy điện Na Hang - Lâm Bình rộng lớn với diện tích 000 ha, bao quanh là núi non trùng điệp và các cánh rừng nguyên sinh. Du khách có thể đi thuyền ngắm cảnh, tham quan đền Pác Tạ linh thiêng, khám phá thác Bản Ba với ba tầng thác hùng vĩ, và thác Nặm Me với dòng chảy trong vắt.
- Suối khoáng nóng Mỹ Lâm: Nằm cách trung tâm thành phố Tuyên Quang khoảng 13km. Nước khoáng tại đây có hàm lượng lưu huỳnh cao, nhiệt độ ổn định 60-65°C, rất tốt cho sức khỏe và thư giãn.
- Khu du lịch sinh thái Phiêng Bung: Thuộc huyện Chiêm Hóa, nổi tiếng với những cánh rừng bạt ngàn, không khí trong lành và các thác nước tự nhiên.
Du lịch nông nghiệp và ẩm thực: Tuyên Quang còn hấp dẫn du khách với những vườn cam sành Hàm Yên trĩu quả, những đồi chè xanh mướt, hay các sản phẩm đặc trưng như rượu ngô Na Hang, măng nứa khô, và các món ăn dân tộc.
Tổng kết
Tuyên Quang không chỉ giàu truyền thống cách mạng mà còn có tiềm năng lớn về du lịch, nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp chế biến. Cơ sở hạ tầng giao thông ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là tuyến cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ, sẽ là động lực lớn thúc đẩy sự phát triển toàn diện của tỉnh trong tương lai, khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kinh tế và du lịch Việt Nam.
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 09:11
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 09:07
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 09:03
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 08:56
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 08:47
Du Lịch An Giang |
21/10/2025 08:41
Du Lịch An Giang |
20/10/2025 18:17
Du Lịch An Giang |
20/10/2025 18:02
An Giang Quê Hương Tôi |
20/10/2025 16:08
Du Lịch An Giang |
20/10/2025 15:59
An Giang Quê Hương Tôi |
20/10/2025 15:55
An Giang Quê Hương Tôi |
20/10/2025 15:44
Du Lịch An Giang |
20/10/2025 15:43
An Giang Phát Triển |
20/10/2025 15:42
Du Lịch An Giang |
20/10/2025 15:20
Ẩm Thực An Giang |
20/10/2025 15:16
TUYỂN DỤNG MỚI
SẢN PHẨM
THÔNG TIN