
"Không gian văn hóa biển đảo Việt Nam: Thành tố và đặc trưng" là một công trình khoa học có giá trị của GS.TS. Nguyễn Chí Bền – chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực văn hóa dân gian và văn hóa biển đảo.
Giới thiệu tác phẩm
Tác phẩm “Không gian văn hóa biển đảo Việt Nam: Thành tố và đặc trưng” là một công trình khoa học có giá trị của GS.TS. Nguyễn Chí Bền – chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực văn hóa dân gian và văn hóa biển đảo. Tác phẩm đặt nền móng cho cách tiếp cận không gian văn hóa biển đảo như một bộ phận cấu thành độc lập và đặc sắc của văn hóa Việt Nam, bên cạnh không gian văn hóa miền núi – trung du và vùng đồng bằng – châu thổ.
Sơ lược nội dung chính
Các thành tố của văn hóa biển đảo Việt Nam:
- Ngữ văn dân gian & nghệ thuật trình diễn: Hát bả trạo, hò khoan, vè, truyện dân gian, gắn bó mật thiết với đời sống ngư dân.
- Tín ngưỡng và lễ hội: Thờ Cá Ông, Hưng Đạo Đại Vương, lễ hội Nghinh Ông – biểu tượng của niềm tin và tinh thần cộng đồng.
- Tri thức bản địa: Từ kỹ năng đi biển, hiểu biết về thủy triều, gió mùa đến kỹ thuật đánh bắt, chế biến hải sản.
- Sáng tạo gắn với chủ quyền biển đảo: Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa là minh chứng lịch sử khẳng định chủ quyền quốc gia.
Đặc trưng của không gian văn hóa biển đảo:
- Gắn bó và thích nghi với biển cả, từ việc mưu sinh đến bảo vệ chủ quyền.
- Tinh thần bao dung, nhân đạo – thể hiện trong ứng xử với người gặp nạn, thương nhân nước ngoài.
- Khả năng giao lưu văn hóa mạnh mẽ, là điểm tiếp xúc với các nền văn hóa Ấn Độ, Nhật Bản, châu Âu...
- Không gian mở và đa chiều, chứa đựng các giá trị văn hóa – lịch sử – địa chính trị quan trọng.
Vì sao tác phẩm đáng đọc
- Là công trình của GS.TS. Nguyễn Chí Bền – chuyên gia hàng đầu về văn hóa biển đảo Việt Nam.
- Cung cấp cái nhìn toàn diện về không gian văn hóa biển đảo – từ dân gian đến hiện đại.
- Phân tích sâu các thành tố: ngữ văn, tín ngưỡng, tri thức bản địa, lễ hội, nghệ thuật dân gian…
- Gắn kết văn hóa với chủ quyền quốc gia, đặc biệt là các nghi lễ như “Khao lề thế lính Hoàng Sa”.
- Đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa biển đảo trong thời đại số và hội nhập.
- Là tài liệu tham khảo hữu ích cho giáo dục, nghiên cứu, truyền thông, quản lý văn hóa.
- Giàu giá trị thực tiễn và mang ý nghĩa sâu sắc trong việc nuôi dưỡng lòng yêu nước và tự hào dân tộc.
Lời kết
Tác phẩm “Không gian văn hóa biển đảo Việt Nam: Thành tố và đặc trưng” không chỉ là một công trình nghiên cứu giàu giá trị học thuật, mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về bản sắc dân tộc gắn liền với biển đảo quê hương. Qua từng phân tích, từng dẫn chứng, tác giả khơi dậy niềm tự hào, tinh thần trách nhiệm và tình yêu thiết tha đối với một phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc. Đây là một tài liệu không thể thiếu cho những ai mong muốn hiểu đúng, hiểu sâu và góp phần gìn giữ không gian văn hóa biển đảo – một phần hồn cốt của Việt Nam hôm nay và mai sau.