Thanh Hóa

Thanh Hóa là tỉnh ven biển cực bắc vùng Bắc Trung Bộ, miền Trung của Việt Nam. Là tỉnh có diện tích lớn thứ 5 cả nước, có vị trí chiến lược quan trọng và được xem là “cửa ngõ” nối liền Bắc Bộ với Trung Bộ. Tỉnh lỵ là thành phố Thanh Hóa.

Thanh Hóa là một trong những trung tâm của cả nước về công nghiệp năng lượng và chế biến, chế tạo; nông nghiệp giá trị gia tăng cao; dịch vụ logistic, du lịch, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu và văn hoá, thể thao.

Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Thanh Hóa có:

• Diện tích: 11.115 km², xếp thứ 12
• Dân số: 4.324.783 người, xếp thứ 8

Tên gọi "Thanh Hóa" xuất phát từ chữ Hán-Việt, có nghĩa là "sự thay đổi trở nên tốt đẹp".Thanh Hóa là một trong những cái nôi của người Việt cổ, với nền văn hóa Đông Sơn nổi tiếng. Tỉnh đóng vai trò quan trọng trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc.

Thành phố Thanh Hóa ban đầu là một thành phố cấp III (thành phố trực thuộc tỉnh) do người Pháp thành lập năm 1929, sau Cách mạng Tháng Tám thì chuyển thành thị xã Thanh Hóa. Qua quá trình phát triển và mở rộng, thành phố Thanh Hóa được thành lập vào ngày 1 tháng 5 năm 1994 và được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Thanh Hóa ngày 29 tháng 4 năm 2014.

Ngày 24 tháng 10 năm 2024, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1238/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã của tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2023 – 2025 (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 2025). Theo đó:

• Sáp nhập huyện Đông Sơn vào thành phố Thanh Hóa.
• Thành lập 3 phường: Đông Thịnh, Hoằng Đại, Hoằng Quang, Rừng Thông trên cơ sở các xã, thị trấn có tên tương ứng.
• Nhập lại phường Tân Sơn vào phường Phú Sơn.

Thành phố Thanh Hóa có 33 phường và 14 xã như hiện nay.

Địa hình Thanh Hóa đa dạng và phân hóa rõ rệt thành ba vùng chính, thấp dần từ Tây sang Đông cụ thể như sau:

• Vùng núi và trung du: Chiếm phần lớn diện tích tỉnh (khoảng 75,44%), với độ cao trung bình từ 600m đến 700m ở vùng núi và 150m đến 200m ở vùng trung du.
• Vùng đồng bằng: Được bồi đắp bởi các hệ thống sông lớn như sông Mã, sông Bạng, sông Yên và sông Hoạt. Đồng bằng sông Mã là một trong những đồng bằng lớn nhất ở Việt Nam (chỉ sau đồng bằng sông Cửu Long và đồng bằng sông Hồng), chiếm 14,61% diện tích toàn tỉnh.
• Vùng ven biển: Kéo dài 102km, chiếm 9,95% diện tích. Đây là khu vực có nhiều cửa sông và bãi tắm nổi tiếng như Sầm Sơn, Hải Tiến và Hải Hòa. Vùng đất ven biển này rất phù hợp để phát triển nuôi trồng thủy sản và xây dựng các khu công nghiệp, dịch vụ kinh tế biển.

Thanh Hóa nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa với bốn mùa rõ rệt. Nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 23°C - 24°C, và giảm dần khi lên vùng núi cao.

• Nhiệt độ và mưa: Lượng mưa trung bình hàng năm dao động từ 600mm đến 2.300mm. Độ ẩm tương đối từ 85% đến 87%.
• Hướng gió: Gió Tây bắc và Đông bắc là chủ đạo vào mùa đông, trong khi gió Đông và Đông nam chiếm ưu thế vào mùa hè.

Nhờ nhiệt độ cao, lượng mưa và ánh sáng dồi dào, Thanh Hóa có điều kiện tự nhiên rất thuận lợi để phát triển nông, lâm, và ngư nghiệp.

Thanh Hóa có cơ cấu kinh tế đa ngành, đang có tốc độ phát triển nhanh.

Kinh tế:

• Công nghiệp: Là một trong những trọng điểm công nghiệp của khu vực. Các ngành chính gồm: lọc hóa dầu (Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn), sản xuất xi măng, nhiệt điện, và chế biến nông sản.
•  Nông nghiệp: Là ngành kinh tế truyền thống. Thanh Hóa nổi tiếng với cây lúa, mía, ngô, và các sản phẩm thủy sản.
•  Dịch vụ: Ngành du lịch, dịch vụ logistics, và thương mại đang phát triển mạnh mẽ. Tỉnh có nhiều khu kinh tế, khu công nghiệp như Khu kinh tế Nghi Sơn.

Xã hội:

• Thanh Hóa có dân số đông, lực lượng lao động dồi dào, là lợi thế để phát triển kinh tế-xã hội.
•  Tỉnh có hệ thống giáo dục và y tế đang được đầu tư, nâng cao chất lượng phục vụ người dân.

Thanh Hóa tự hào là vùng đất giàu truyền thống văn hóa và tiềm năng du lịch đa dạng.

Văn hóa:

• Là cái nôi của nhiều loại hình nghệ thuật dân gian như hát chèo, hát xẩm, hát đối.
•  Tỉnh có hơn 1.500 di tích lịch sử-văn hóa, trong đó có di sản thế giới Thành nhà Hồ.
• Là nơi có nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc, nổi bật là Lễ hội Lam Kinh, Lễ hội đền Bà Triệu.

Du lịch:

• Du lịch biển: Nổi tiếng với các bãi biển Sầm Sơn, Hải Tiến, Hải Hòa. Sầm Sơn là một trong những bãi biển lâu đời và nổi tiếng nhất ở miền Bắc Việt Nam.
•  Du lịch sinh thái và khám phá: Vườn quốc gia Bến En, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông với cảnh quan núi non hùng vĩ và hệ sinh thái đa dạng.
•  Du lịch lịch sử - văn hóa: Thành nhà Hồ (di sản UNESCO), Khu di tích lịch sử Lam Kinh, Khu di tích Bà Triệu, Suối cá thần Cẩm Lương.

Với vị trí địa lý chiến lược, tài nguyên thiên nhiên đa dạng và bề dày truyền thống văn hóa, Thanh Hóa là một tỉnh có tiềm năng phát triển toàn diện. Tỉnh đang hướng tới mục tiêu trở thành một cực tăng trưởng mới của khu vực, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa độc đáo. Thanh Hóa - với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, xứng đáng là một điểm đến hấp dẫn và một địa phương đầy triển vọng của Việt Nam.