Tây Ninh

Tây Ninh là một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, Việt Nam. Tỉnh nằm ở vị trí cửa ngõ giao thương quan trọng giữa Việt Nam và Campuchia, có đường biên giới dài khoảng 240 km. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Tây Ninh.

Theo dữ liệu sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam năm 2025, Tây Ninh có:

• Diện tích: 8.536: km², xếp thứ 18
• Dân số: 3.254.170 người, xếp thứ 18

Tên gọi Tây Ninh có nghĩa là "vùng đất phía Tây bình yên", xuất hiện từ thời vua Minh Mạng nhà Nguyễn. Vùng đất này đã trải qua nhiều thăng trầm lịch sử. Từ một vùng đất hoang sơ thuộc phủ Gia Định, Tây Ninh dần được khai phá. Trong thời kỳ chống Pháp và chống Mỹ, Tây Ninh là một căn cứ cách mạng quan trọng. Ngày nay, tỉnh tiếp tục phát triển kinh tế-xã hội, trở thành một trong những tỉnh năng động của miền Đông Nam Bộ.

Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Quốc hội ban hành Nghị quyết số 202/2025/QH15 về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh (nghị quyết có hiệu lực từ ngày 12 tháng 6 năm 2025). Theo đó, sáp nhập tỉnh Long An vào tỉnh Tây Ninh, với trung tâm hành chính đặt tại thành phố Tân An (tỉnh Long An cũ). 

Tây Ninh có địa hình tương đối bằng phẳng, chủ yếu là đồng bằng và trũng. Nổi bật nhất là núi Bà Đen, ngọn núi cao nhất miền Nam Việt Nam với độ cao 986m. Sông Vàm Cỏ Đông là con sông lớn chảy qua tỉnh, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước và giao thông.

Khí hậu ở Tây Ninh mang đặc trưng của vùng nhiệt đới gió mùa cận xích đạo.

• Mùa khô: Kéo dài từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau.
• Mùa mưa: Kéo dài từ tháng 5 đến tháng 11.

Nhiệt độ trung bình năm dao động khoảng 27.5°C, lượng mưa trung bình từ 1.800 đến 2.000 mm.

Nền kinh tế Tây Ninh phát triển dựa trên nông nghiệp và công nghiệp.

Nông nghiệp nổi bật với các loại cây trồng chủ lực như cây cao su, cây mì (sắn), cây mía, cây điều. Tỉnh cũng là một trong những vùng sản xuất mía đường và tinh bột mì lớn của cả nước.

Về công nghiệp, Tây Ninh đang thu hút nhiều dự án đầu tư vào các khu công nghiệp như Trảng Bàng, Phước Đông.

Về xã hội, dân số tỉnh Tây Ninh theo số liệu năm 2023 là khoảng 1.189.700 người. Tỷ lệ đô thị hóa đang tăng, với các đô thị chính là thành phố Tây Ninh và thị xã Trảng Bàng.

Tỉnh Tây Ninh được xem là một trong những cửa ngõ giao lưu về quốc tế quan trọng giữa Việt Nam với Campuchia, Thái Lan,... Đồng thời tỉnh có vị trí quan trọng trong mối giao lưu trao đổi hàng hoá giữa các tỉnh vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Trong năm 2022, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của Tây Ninh đạt 9,56%, xếp thứ 16 cả nước và đứng thứ nhất trong các vùng kinh tế trọng điểm Nam Bộ. Trong đó, tổng doanh thu du lịch tăng 130%, đạt 1.400 tỷ đồng và lượng khách du lịch tăng 200%, đạt 4,5 triệu lượt. Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen cũng trở thành 1 trong 5 điểm đến thu hút nhiều khách du lịch nhất cả nước.

Tây Ninh có nhiều di tích lịch sử - văn hoá và danh lam thắng cảnh, hệ thống di tích địa phương thể hiện cội nguồn; phản ánh quá trình khai hoang, lập ấp; phong tục tập quán, truyền thống của người dân, với nhiều giá trị lịch sử quan trọng. Vì vậy, công tác xây dựng, nâng cấp, trùng tu các di tích lịch sử- văn hoá trên địa bàn tỉnh luôn được chú trọng và đang từng bước kết hợp phát triển du lịch.

Các điểm du lịch nổi tiếng ở Tây Ninh bao gồm:

• Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen: Với hệ thống chùa chiền linh thiêng và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ.
• Tòa Thánh Cao Đài Tây Ninh: Công trình kiến trúc độc đáo, là nơi hành lễ chính của Đạo Cao Đài.
• Hồ Dầu Tiếng: Hồ nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam, là nguồn cung cấp nước ngọt quan trọng và có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái.
• Căn cứ Trung ương Cục miền Nam: Di tích lịch sử quan trọng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Định hướng phát triển thời gian tới, đến năm 2030, Tây Ninh sẽ phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Tây Ninh là một tỉnh có vị trí chiến lược, điều kiện tự nhiên thuận lợi và tiềm năng phát triển kinh tế-xã hội lớn. Với sự đa dạng về văn hóa và du lịch, cùng với việc đẩy mạnh phát triển công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao, Tây Ninh đang trên đà trở thành một điểm sáng của khu vực Đông Nam Bộ.