Tỉnh Đồng Tháp

Đồng Tháp là một tỉnh mới thành lập thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam. Vùng đất Đồng Tháp đã được Chúa Nguyễn khai phá vào khoảng thế kỷ XVII, XVIII. Tỉnh Đồng Tháp được thành lập trên cơ sở hợp nhất tỉnh Kiến Phong và tỉnh Sa Đéc vào năm 1976, và sau đó là trên cơ sở sáp nhập tỉnh Đồng Tháp và tỉnh Tiền Giang vào năm 2025.

Theo dữ liệu Sáp nhập tỉnh, thành Việt Nam 2025, Đồng Tháp có:

• Diện tích: 5.939 km², xếp thứ 28
• Dân số: 4.370.046 người, xếp thứ 7

Đồng Tháp nổi tiếng với những ruộng sen, hiện diện khắp nơi ở Đồng Tháp. Ngó và hạt sen trở thành đặc sản của vùng này. Ngoài ra, Đồng Tháp rất thích hợp cho loại hình du lịch sinh thái.

Vùng đất Đồng Tháp được khai phá từ thế kỷ XVII-XVIII bởi những lưu dân Việt. Sau nhiều thay đổi về địa giới hành chính, tỉnh Đồng Tháp chính thức được thành lập vào tháng 2 năm 1976 trên cơ sở hợp nhất hai tỉnh cũ là Kiến Phong và Sa Đéc.

Giai đoạn sau năm 1976, tỉnh lỵ được chuyển từ Sa Đéc về Cao Lãnh và các thành phố trực thuộc tỉnh như Cao Lãnh, Sa Đéc, Hồng Ngự lần lượt được hình thành.

Một dấu mốc đáng chú ý là vào năm 2025, theo Nghị quyết số 60-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 11 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, tỉnh Đồng Tháp được hợp nhất với tỉnh Tiền Giang, vẫn giữ tên Đồng Tháp, nhưng trung tâm hành chính được đặt tại Tiền Giang. 

Điều kiện tự nhiên và khí hậu tỉnh Đồng Tháp đặc trưng bởi khí hậu nóng ẩm quanh năm, đất đai đa dạng, và nguồn tài nguyên khoáng sản hạn chế.

• Địa hình: Tương đối bằng phẳng, độ cao phổ biến 1−2 mét so với mực nước biển, chia thành hai vùng lớn là vùng phía Bắc và phía Nam sông Tiền.
• Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, chia làm hai mùa rõ rệt:
• Mùa mưa: Từ tháng 5 đến tháng 11.
• Mùa khô: Từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau.
• Nhiệt độ trung bình: Khoảng 26,6∘C - 27,19∘C.
• Độ ẩm trung bình: Khoảng 83%.

Kinh tế Đồng Tháp phát triển toàn diện, trong đó nông nghiệp giữ vai trò trụ cột, bên cạnh công nghiệp và dịch vụ.

• Tăng trưởng kinh tế: GRDP giai đoạn 2016–2020 tăng bình quân 6,44%/năm; năm 2020 đạt hơn 87.300 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người 54,5 triệu đồng. Giai đoạn 2020–2025 ước tăng 5,44%/năm, GRDP đầu người đạt 85,14 triệu đồng (tăng 1,6 lần).
• Nông nghiệp: Là ngành chủ lực với thế mạnh cá tra (xuất khẩu đứng đầu cả nước), lúa gạo, xoài, quýt hồng. Năm 2024, giá trị tăng thêm khu vực nông–lâm–thủy sản dự kiến đạt 22.700 tỷ đồng, tăng 3,5%.
• Công nghiệp – Xây dựng: Dần phục hồi, hỗ trợ tái cơ cấu các ngành hàng chủ lực.
• Thương mại – Dịch vụ: Phát triển mạnh, đặc biệt là du lịch, góp phần vào tăng trưởng kinh tế.
• Xuất nhập khẩu: Năm 2020 đạt gần 1,2 tỷ USD; năm 2024 ước đạt 2 tỷ USD (tăng 54% so với 2023), trong đó gạo và thủy sản chiếm ~80%.
• Thu ngân sách: Năm 2020 đạt hơn 8.000 tỷ đồng. Giai đoạn 2021–2025 ước đạt 43.206 tỷ đồng, tăng bình quân 3,7%/năm.
• Môi trường đầu tư: Chỉ số PCI nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước suốt 12 năm liên tiếp.

Xã hội:

• Lao động: Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 79% (đào tạo nghề đạt 57%).
• Đời sống người dân: Vật chất và tinh thần tiếp tục được nâng cao, thu nhập của người lao động ngày càng gia tăng.
• An sinh xã hội: Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,08% (chỉ tiêu dưới 3%).
• Giáo dục: Chất lượng giáo dục có chuyển biến tích cực, một số chỉ tiêu vượt mặt bằng chung của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Đồng Tháp sở hữu nền văn hóa đặc sắc của miền Tây sông nước và nhiều điểm đến du lịch hấp dẫn.

Về văn hóa:

• Tính cách con người: Mang đậm nét đặc trưng chung của đồng bằng Nam Bộ: cần cù, hiền lành, phóng khoáng, cởi mở và giàu lòng mến khách.
• Lễ hội: Nhiều lễ hội truyền thống gắn liền với đời sống nông nghiệp và tín ngưỡng dân gian.
• Ẩm thực: Phong phú với các món ăn đặc sản từ sen, cá, lươn, cùng các loại trái cây đặc trưng.
  

Về du lịch: Đồng Tháp được mệnh danh là "Đất Sen Hồng" với nhiều điểm đến nổi bật:

• Làng hoa Sa Đéc: Nổi tiếng với hàng trăm loài hoa kiểng, đặc biệt rực rỡ vào dịp Tết Nguyên Đán.
• Vườn Quốc gia Tràm Chim (Tam Nông): Khu Ramsar thứ 4 của Việt Nam, là nơi cư trú của nhiều loài chim quý hiếm, đặc biệt là sếu đầu đỏ.
• Khu di tích Gò Tháp (Tháp Mười): Di tích khảo cổ và lịch sử quan trọng, gắn liền với văn hóa Óc Eo.
• Khu di tích Lăng cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc (Cao Lãnh): Nơi an nghỉ của thân sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, là điểm đến văn hóa, lịch sử quan trọng.
• Khu du lịch sinh thái Xẻo Quýt (Cao Lãnh): Khu căn cứ cách mạng trong rừng tràm, tái hiện cuộc sống và chiến đấu của quân dân Đồng Tháp.
• Chùa Lá Sen (Phước Kiển Tự - Châu Thành): Nổi tiếng với những lá sen khổng lồ có thể chịu được sức nặng của người.
• Vườn quýt hồng Lai Vung: Vựa quýt hồng lớn nhất cả nước, thu hút du khách vào mùa thu hoạch.
• Khu du lịch sinh thái Gáo Giồng (Cao Lãnh): Rừng tràm nguyên sinh với hệ sinh thái đa dạng.
• Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê (Sa Đéc): Ngôi nhà cổ gắn liền với câu chuyện tình lãng mạn giữa một công tử người Việt gốc Hoa và nữ nhà văn người Pháp Marguerite Duras.

Đồng Tháp là một tỉnh có vị trí chiến lược, điều kiện tự nhiên ưu đãi và tiềm năng phát triển to lớn. Với nền nông nghiệp vững chắc, sự chuyển mình trong công nghiệp và dịch vụ, đặc biệt là du lịch, Đồng Tháp đang từng bước khẳng định vị thế của mình trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Tỉnh cũng chú trọng cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao đời sống người dân và bảo tồn các giá trị văn hóa, lịch sử. Với quy hoạch tỉnh đến năm 2050 đã được phê duyệt, Đồng Tháp đang hướng tới mục tiêu trở thành một trong những tỉnh dẫn đầu khu vực, với kết cấu hạ tầng hiện đại và phát triển bền vững.